به گزارش شهرآرانیوز؛ وقتی از اصول اعتقادی اسلام سخن به میان میآید، بیشترمان به اینکه بهعنوان مسلمان به این اصول باور داریم، کفایت میکنیم و شاید خیلی فلسفه و رهاورد این اصول اعتقادی را ندانیم؛ مثل معاد که به آن معتقدیم و بیشتر حواسمان نیست که این اعتقاد چه رهاوردی برای ما دارد و اگر خوب در آن تفکر کنیم، سمت بسیاری از گناهان و خطاها نمیرویم. مروری کردهایم بر معادباوری و ارمغان آن برای سبک زندگی.
اعتقاد به معاد از اصول سهگانه دین مقدس اسلام است و صدها آیه از قرآن کریم و هزاران روایت از پیامبراکرم (ص) و ائمه معصوم (ع) بر وجود آن تأکید میکنند؛ روزی که در آن خداوند نیکوکاران را نعمت و لذتی ابدی میبخشد و بدکاران را به سزای کردار و رفتارشان گرفتار عذابی ابدی میکند. معاد در دین اسلام، پس از توحید، مهمترین اعتقاد و ایمان به آن شرط مسلمانی شمرده شده است. در ۱۴۰۰ تا ۲۰۰۰ آیه از قرآن پیرامون معاد و زندگی اخروی سخن گفته شده است. اعتقاد به معاد را عامل اجرای عدالت، سلامت جامعه، ناامیدنشدن در سختیهای زندگی، رعایت حقوق دیگران و... برشمردهاند.
آیات متعددی از قرآن به مسئله معاد اشاره کردهاند. برای مثال، براساس آیات ۵۵ و ۵۶ سوره بقره، هفتاد نفر از یاران حضرت موسی (ع) که درخواست دیدن خدا با چشم سر را داشتند، بر اثر صاعقهای مردند و سپس خداوند آنان را زنده کرد. همچنین آیات ۷۲ و ۷۳ بقره داستان فردی از بنیاسرائیل را بیان میکند که به قتل رسیده بود و با زدن قسمتی از گاو ذبحشده به بدنش زنده شد. ماجرای اصحاب کهف که برای درامانماندن از آزار مشرکان و حفظ ایمان خود به غاری پناه بردند و ۳۰۹سال به خواب رفتند (مردند) و پس از آن زنده شدند، از دیگرنمونههای قرآنی معاد است.
معادباوری یعنی انسان در اعماق وجودش به حیات ابدی ایمان بیاورد. در اینباره بیشتر انسانها بر اساس فطرت خود، با زبان یا نوع برخورد با مردگان، به وجود این اصل اقرار میکنند؛ با این تفاوت که برخی بهطور قلبی و برخی در عمل به آن یقین پیدا نکردهاند. همه میدانند روزی مرگ به سراغشان میآید، ولی در عمل به گونهای رفتار میکنند که گویی به مردن و برانگیختهشدن خود شک دارند و مرگ را باور ندارند. اسلام این نوع ایمان را نفی کرده و ایمان و اطمینان قلبی و بهعبارت دیگر باور قلبی و ظهور عینی و عملی آن را در زندگی، مفهوم معادباوری معرفی میکند.
اعتقاد به معاد نگرش انسان به دنیا را تغییر، و دنیا را براى انسان بهعنوان ابزارى در راستای رسیدن به زندگى جاوید قرار مىدهد. بر اساس جهانبینى توحیدى دنیا براى انسان آفریده شده است، نه انسان براى دنیا و شخصیت انسانى گرانبهاتر از آن است که خود را به متاع دنیا و جلوههاى فریبنده آن بفروشد. اعتقاد به معاد بینش انسان را به عالم هستى وسعت مىبخشد. مؤمنان این حقیقت را بهخوبى دریافتهاند که کتاب زندگانى بشر سرفصلهاى بىشمارى دارد که چند بخش از آن در حیات دنیا حاصل شده است، اما فصلهاى مهم آن پس از قیامت آغاز مىشود.
انسان معتقد به معاد، دنیا را مزرعه و کشتزار آخرت میبیند و اعمالش را در حکم بذری میداند که میوهاش را در آخرت خواهد چید. ازاینرو در زندگی دنیوی حسابشده رفتار میکند و در برابر دستورات الهی و انجام تکالیف کوتاهی نمیکند. همچنین باور به معاد، نحوه نگرش به مرگ را تغییر میدهد و آن را از معنای فنا و نیستی به دریچه و پلی به سوی جهانی زیبا و برتر دگرگون میکند. رهایی از پوچی و خلاصهنشدن همه دنیا در مادیات از دیگر آثار باور به معاد شمرده شده است.
روانشناسان ترس از نیستی را از عوامل اضطراب انسان میدانند. مردن برای آن دسته از افرادی که مرگ را پایان زندگی میدانند، از جنبههای گوناگونی موجب ترس است، اما اگر کسی معاد را باور داشته باشد و حقیقت مرگ را بشناسد، از مرگ نمیترسد. از امامجواد (ع) است که درباره چرایی ترس از مرگ فرمودند:، چون به آن جهل دارند، آن را ناخوش میشمارند و اگر میشناختند و از دوستان خدا بودند، بدان محبت میورزیدند و میدانستند آخرت برای آنان بهتر از دنیاست.
اعتقاد به معاد در عرصه اجتماعی انسان نیز آثار ارزشمندی دارد. ازجمله آنها میتوان به ضمانت اجرای قوانین الهی و عمل به تکالیف اجتماعی، رعایت حقوق دیگران و جلوگیری از ستم و تجاوز و بهعبارت دیگر برقراری عدالت اجتماعی اشاره کرد. آنکه به قیامت و حسابرسی اعمال باور دارد و خود را در برابر پروردگارش مسئول میداند، به قوانین الهی ملتزم و پایبند است. در چنین جامعهای ایثار، احسان و دیگرفضیلتهای اخلاقی زنده و فضای الهی و معنوی بر آن حاکم است.
معادباوری از انجام وظایف الهی فرد آغاز میشود که همان ترک محرمات و انجام واجبات است. تهذیب یک فرد به تهذیب خانواده و تهذیب خانواده به تهذیب جامعه میانجامد. جامعهای که افراد آن از گناه، پلیدی، ریا و دیگررذیلتها دوری میکنند، جامعهای مهذب است. در روایتها نیز به تأثیر باور به معاد در انجام اعمال صالح و ترک گناه اشاره شده است.